Dịch nghĩa

BÀI VĂN TRỮ TÌNH TỰ RĂN

Ngày tháng như nước trôi,

Giầu sang như mây nổi.

Khí gió, lửa tan đi,

Thì trẻ, già thành bụi.

 

Khi hồn phách chia lìa thì sắc thân như mộng,

Nhưng ngày thường vấn vương trò múa rối.

Thường đùa nghịc nắm bắt cái lân hư.

Hạc đầu đỏ chín nội có thừa,

Cá đuôi đỏ Vũ-môn không dễ có.

Sao không quay đầu soi lại,

Để hẹn lòng nên biết tính thông minh.

Tìm giải thoát chính giác viên thành.

Ở diệu dụng thanh tâm diệt dục.

 

Sự tạo tác trong giấc chiêm bao,

Sau khi tỉnh đều là không cả.

Trong giấc mộng sinh nhỏ sinh to,

Sau khi tỉnh không tơ không tóc.

Tâm thanh tịnh không bụi không nhơ,

Thân kiên cố không sau không trước.

Sắc hoa xuân đóa đóa tươi hồng,

Bóng trăng thu tròn đầy viên diệu.

 

Thánh phàm vấn vương trong ý nghĩ,

Nhưng e thực tướng lánh xa.

Sống chết không để bụng,

Thì hiểu ngay chân tính nguyên xưa.

Một chút tình giây lát cũng báo ứng ba đường.

Một ý nghĩ tóc tơ cũng luân hồi lục đạo.

Theo bảy thức có ghét có ưa,

Phá ba độc không chân không vọng.

Tướng nhân ngã khó thu khó nắm,

Kiếp hà sa, lẩn quẩn bốn loài.

Tham, sân, si tranh đấu cùng nhau,

Tăng kỳ số hoành hành chín loài.

Không nhìn ngó cái vô minh mờ mịt,

Uổng trôi qua cái tứ đại sắc thân.

Gạt bỏ được các hữu lận,

Thì chứng ngay tam muội chân như.

 

Đảo điên nhị kiến,

Nào khác chi giăng lưới trên núi để bắt cá.

Tịch diệt nhất như,

Là cưỡi ngược con lừa thẳng tới bờ kia.

Trong bụng bằng không lệch không thiên,

Bên tai mặc ai dè ai bỉu,

Đem lửa đốt trời luống nhọc mình thôi,

Dưới mắt thấy rủ lòng thương xót.

Tìm chân như mà dứt vọng niệm,

Có khác chi dối nhau bằng cách thét lớn để ngăn tiếng vang.

Bỏ phiền não mà lấy Niết-bàn,

Thực chẳng khác trốn hình trong nắng chói.

 

Lấm lét theo ý ngựa lòng vượn,

Khó tránh khỏi cái lụy lợi ràng danh buộc.

Không hướng về đất tổ cõi đạo,

Sao tranh khỏi ngục lại của Diêm vương?

Nêu cái chữ "vô thường nhanh chóng",

Thì sáu giặc vững trơ trơ cũng dẹp xong.

Phóng ngọn lửa tam muội thiên trừ,

Liền chứng được Niết-bàn vĩnh cửu.

Muốn bủa lưới diệu rộng lớn để bắt phượng hoàng,

Thì đừng mưu cùng loài yến tước bé nhỏ.

Nay muốn thả cần câu loài kình ngạc,

Đừng để phiền lụy cho đám ễnh ương.

 

Trân trọng vái chào,

Bạn hữu anh em.

Hoặc mọi người có thánh có linh,

Hãy mở to mắt lên mà tiến.

Hét!

Dịch thơ

Tháng ngày nước chảy,

Giàu sang mây trôi.

Gió lửa tan rồi,

Trẻ già thành bụi.

 

Hồn phách lìa sắc thân như mộng,

Đường mưu sinh, trò rối kéo co.

Thường đùa cợt đưa tay bắt bóng,

Hạc cửu cao đầu đỏ có thừa.

Cá cửa Vũ đuôi hồng chẳng mấy.

Không ngoái đầu tia hồi quang soi lại,

Tâm khế hợp nhận rõ tính thông minh.

Cầu giải thoát chính giác viên thành,

Nguồn đục sáng, lòng thanh diệu dụng.

 

Đắp xây trong mộng,

Tỉnh giấc hư vô.

Mộng tạo nên nào nhỏ nào to,

Tỉnh hết sạch nào tơ nào tóc.

Tâm trong lặng không nhơ không đục,

Thân cứng bền không trước không sau.

Hoa xuân hồng, đóa đóa tươi màu,

Trăng thu sáng, vầng trăng viên diệu.

 

Thánh phàm niệm buộc,

Chỉ hiềm là trái ngược lẽ chân.

Sinh tử lòng quên,

Liền ngộ được "nguyện xưa" tính thực.

Tình khoảnh khắc, quả ba đường ứng báo,

Niệm tóc tơ, nhân sáu nẻo tiếp duyên.

Theo bảy thức, ưa ghét dấy lên,

Phá ba độc, vọng chân đều bặt.

Tướng nhân ngã khó thu khó bắt,

Kiếp hà sa lẩn quất bốn đường sinh.

Tham, sân, si, cùng giật cùng giành,

Tăng kỳ số hoành hành chín loại.

Không ngó về quy thức vô minh,

Đành bỏ uổng sắc thân tứ đại.

Khéo dời chuyển các căn hữu lậu,

Liền chứng vào tam muội chân như.

 

Điên đảo nhị kiến,

Ấy lưới giăng bủa cá tận non cao.

Tịch diệt nhất như,

Tức lừa cưỡi ngược đầu lên bến Giác.

Trong lòng ví không xiêu không lạc,

Mặc tình nghe kẻ bác người dèm.

Châm lửa đốt trời nhọc sức thêm,

Đáy mắt thấy từ bi rủ bóng.

Cầu chân như mà dứt niệm vọng,

Tựa hét to để át tiếng vang.

Bỏ phiền não mà giữ Niết-bàn,

Như sợ bóng chạy vào nắng trốn.

 

Lắm lét theo lòng hươu ý vượn,

Tránh khỏi sao lợi buộc danh ràng?

Không quay về tổ vực đạo tràng,

Nào thoát được Diêm vương ngục thất?

Nêu mấy chữ “vô thường chớp mắt”,

Vững trơ trơ sáu giặc dẹp yên.

Đốt trong tâm lửa tam muội sáng lên,

Thiêu cháy sạch, Niết-bàn được chứng.

Giăng lưới diệu bắt chim hoàng chim phượng,

Không mưu cùng loài én, sẽ quẩn quanh,

Đã buông câu, câu cá ngạc cá kình,

Chớ để lụy đám ễnh ương trong hèn mọn.

 

Chắp tay trân trọng,

Bè bạn thân vinh

Hoặc ai người có thánh có linh

Mở tầm mắt là cùng tiến tới.

Hét!

HUỆ CHI - ĐỖ VĂN HỶ