Minh Vương ký tự vương vị, cửu chi, đích mẫu sinh nam. Chí chu tối thời, Anh Vương tuần biên tại ngoại, gia sự tiên quyết vu tự vương. Hữu tư dĩ chu tối lễ thỉnh, nãi mệnh dĩ Thế tử lễ hành chi. Hữu tư dĩ vương cố nan chi vương viết: "Hà nghi hồ? Sơ dĩ đích tự vị sinh, cố ngã quyền tại thử vị; kim ký sinh hĩ, đãi trưởng phục tích, hà nan?". Viết: "Thử sự, tiền cổ đa nguy, thỉnh thận tư chi!" Vương viết: "Thuận nghĩa hành chi, an nguy hà túc lự dã!" Tốt dĩ Thế tử lễ hành chi. Cơ niên nhi đích tự một, vương thậm ai chi.Quân tử vị Minh Vương thành tâm, bất cố ư an nguy, nhượng đức khắc quang vu kim cổ. Truyện viết: "Hữu đức giả tất hữu kỳ vị", kỳ tư chi vị dư?

Dịch nghĩa

CÓ ĐỨC ẮT CÓ ĐỊA VỊ

Minh Vương nối ngôi vua được ít lâu, thì bà đích mẫu sinh con trai. Đến ngày giáp tuổi tôi, Anh Vương đi tuần tra ngoài biên giới, mọi việc ở nhà đều do tự vương quyết định. Khi người coi việc đến xin ý kiến về lễ giáp tuổi tôi. Minh Vương bảo cứ tiến hành theo thể lệ một vị Thế tử. Người coi việc cho là đã có vương rồi, nên rất lấy làm khó xử. Vương bảo: "Việc gì phải ngần ngại? Trước đây vì đích tự chưa sinh, nên ta mới tạm ở ngôi này; nay đích tự đã sinh rồi, chờ khi lớn lên, ta sẽ trao lại ngôi vua, có gì là khó!"

Người kia nói: "Việc này ở các đời trước thường sinh ra lắm chuyện nguy hiểm, xin nghĩ lại cho thật kỹ!". Vương bảo: "Cứ theo lẽ phải mà làm, hơi nào lo chuyện an nguy!" Rốt cục, đã tiến hành lễ giáp tuổi tôi theo thể thức một vị Thế tử. Được một năm thì đích tự mất, vương thương xót vô cùng. Các bậc quân tử cho rằng Minh Vương là người thành tâm, chất chấp sự an nguy, đức nhường nhịn ấy sáng ngời kim cổ. Sách Tả truyện nói: "Kẻ có đức thì thế nào cũng có địa vị", là để chỉ trường hợp như thế này chăng?

NGUYỄN ĐỨC VÂN, TUẤN GNHI