Đại Hành chi tru Đinh Điền, chấp Nguyễn Bặc, cầm Quân Biện, lỗ Phụng Huân như
khu tiểu nhi, như dịch nô lệ, tằng bất sổ niên nhi cương thổ đại địch. Kỳ chiến
thắng công thủ chi công tuy Hán Đường vô dĩ quá dã. Hoặc vấn Lê Đại Hành dữ Lý
Thái Tổ thục ưu?
Viết: tự kỳ tước bình nội gian, nhương tỏa ngoại khấu dĩ tráng ngã Việt, dĩ uy
Tống nhân nhi ngôn, tắc Lý Thái Tổ bất như Đại Hành chi công vi nan. Tự kỳ tố
trứ ân uy, nhân lạc suy đới, diên trường quốc lộ, thùy dụ hậu côn nhi ngôn, tắc
Đại Hành bất như Lý Thái Tổ chi lự vi trường. Nhiên tắc Thái Tổ ưu dư?
Viết: ưu tắc bất tri, đãn dã Lý đức giám Lê vi hậu nhĩ. Đương tòng Lý.
Dịch nghĩa
BÀN VỀ VIỆC SO SÁNH ĐỨC NHÀ LÝ VÀ NHÀ LÊ
Lê Đại Hành giết Đinh Điền, bắt Nguyễn Bặc gaim Quân Biện, đánh Phụng Huân dễ
như lùa trẻ con, như sai nô lệ, chưa đầy vài năm mà bờ cõi yên tĩnh. Cái công
đánh đâu được đấy của ông dù nhà Hán nhà Đường cũng không hơn được. Có người hỏi
Lê Đại Hành với Lý Thái Tổ ai hơn?
Trả lời rằng: về mặt dẹp gian bên trong, đánh giặc bên ngoài để làm mạnh nước
Việt ta và ra uy với người Tống thì công của Lý Thái Tổ không bằng Lê Đại Hành
gian nan khó nhọc. Về mặt ân uy rõ rệt, lòng người vui vẻ suy tôn, làm cho vận
nước lâu dài, để phúc lại cho con cháu thì Đại Hành không biết lo xa bằng Lý
Thái Tổ. Thế thì Lý Thái Tổ hơn ư?
Trả lời rằng: hơn thì không biết, nhưng xem ra đức của nhà Lý hậu hơn nhà Lê.
Hãy theo nhà Lý.
CAO HUY GIU - CAO XUÂN HUY
