Bộc tố huyền sương, long đê ỷ không. Tản Viên xanh không nhi trấn bắc, Đà giang thấu ngọc dĩ lưu đông. Thử thiên địa thiết hiểm, dĩ tráng Nam cực khôn duy chi thế;  nhi Nghệ Hoàng trú tất, dĩ khai vạn tuế trung hưng chi công.

Quan kỳ: liên lạc Lao quan, khống ách Vân khiếu. Khám đái bách Man, hầu yết lục chiết. Toàn ngoan tù tốt, vạn sơn hoàn ủng nhi thanh lai; đãng quyết uông dương, chúng thuỷ bôn đằng nhi bạch nhiễu. Hãn chư trấn chi hạn phiên; cứ thượng lưu chi tân yếu.

Nhĩ nãi: biền nam quát bách, kỷ tử dự chương. Thúc mạch bái bái hề đôi lũng; tan ma lụy lụy hề thành hàng. Vũ mao xỉ cách hề, ba cập ư lân giới; kim ngân châu ngọc hề, diễm dật ư biên cương. Sà phù sách dẫn, điểu đạo thố hàng. Liễn thâm hiến chí, phủ ngưỡng quan quang. Thành vi quốc gia chi ngoại phủ, nhi vạn bảo chi sở trân tàng.

Tư tích: ngao cực chấn kinh, la đồ điên chí. Ách tao tứ bách, vận đinh nhuận quí. Hoang dâm vô độ, Xương Vương di Hán tộ chi long; hồ mị phi xương, Vũ thị thiết Đường gia chi khí. Nhật nguyệt hôn nhi vô quang, thiên địa lẫm kỳ tương huỷ. Duy  Nghệ Hoàn chi hiềm thâm, thường tiểu tâm nhi sủy sủy, Đãi vô khả ư nại hà, nãi nhập sơn nhi đào tỵ. Môn la vạn lý, nhi tuyết nhiễm thiên hành; hồi thủ thất lăng, nhi huyết ban song lệ. Chiêm thuý hoa hề dao dao; nghiễm lục long chi lệ chỉ. Hấp chư hầu hề ảnh tòng, ông quần anh hề khuẩn chí. Hùng bi chi sĩ, tam thiên nhi đồng tâm; tì hổ chi quân, bách vạn nhi lai tụy. Chỉnh đại giá dĩ hồi kinh, tân hồ tương nhi nghinh quĩ. Chỉ huy nhi yêu nghiệt nghinh hàng, đàm tiếu nhi hung đồ tống tử. Tẩy lục hợp chi tinh chiên, đãng cung đình chi phân ế. Huyền nhật nguyệt ư trung thiên, điện phi cơ ư vạn thế.

Nhiên hậu tri: Nghệ Hoàng vi tư trấn, an năng chí thành công chi nguy nguy; tư trấn vi Nghệ Hoàng, an năng xứng gia danh chi vĩ vĩ tai!

Ô hô! y hi! Vân Sạn oanh vu, Kiếm Các khung sùng, tuy túc dĩ thoát Minh Hoàng chi nạn, nhi Ngọc Lũy yêm lưu, bất năng hồi Đường triệt nhi đông; Hào Lũng hiểm trở, Lạc Dương thích trung, tuy túc dĩ chí Bình Vương chi hạnh, nhi ngũ thành tự tiểu, bất năng phản Kỳ Chu chi Phong.

Nhiên hậu tri: Nghệ Hoàng chi công, Thiên Hưng chi trấn, lịch vạn thế nhi mạc dữ chi sất mỹ nhi tỷ long dã.

Nãi bái thủ khể thủ nhi vi chi ca viết:

Tráng lai Thiên Hưng, vi Nam phương chi biểu cực hề,

Khải ngã hoàng đồ thuỳ thiên ức hề,

Ô duy Nghệ Hoàng, bất thị hiểm nhi thị đức hề.

Dịch nghĩa

PHÚ TRẤN THIÊN HƯNG

Trắng phau thác nước, cao ngất đê rồng. Non Tản chống gầm trời phía bắc, sông Đà reo tiếng ngọc xuôi đông. Chốn trời đấ đặt bầy, ấy địa trục phương Nam mạnh thế; nơi Nghệ Hoàng nương náu, nghiệp trung hưng muôn thuở ghi công.

Kìa xem: Ai Lao tiện đường, Vân Nam chẹn lối. Vây bọc trăm Mường, chặn ngang sáu Chiếu. Chênh vênh, chót vót, xanh ngần non bọc muôn trùng; bát ngát, mênh mông, trắng xóa nước quanh một nẻo. Che cho cắc trấn, như thế giậu phên; giữ vững thượng lưu, nắm phần ách yếu.

Thế rồi: Biền, nam, quát, bách, kỷ, tử, dự, chương. Đậu, ngô rườm rà chất đống; dâu, gai bát ngát thành hàng. Xương, ngà, lông, da tràn miền lân cận; vàng, bạc, châu, báu đầy chốn biên cương. Thuyền bè dây chạc, đường lối chim muôn; quan ngang khách tạm, rộn rịp người sang. Thật chỗ ấy là phủ ngoài nhà nước, nhưng là nơi muôn vật kho tàng.

Nhớ xưa: Xao xác cơ đồ, ngả nghiêng thành lũy; nạn gặp bốn trăm, thời vừa nhuận quí. Hoang dâm vô độ, Xương Vương làm suy nghiệp Hán gia; yêu quí rông càn, Võ Hậu cướp ngôi Đường thị. Lờ mờ nhật nguyệt tối tăm, rùng rợn đất trời muốn hủy. Nghê Hoàng vì kiêng nể bà con, nên thường cứ băn khoăn lo nghĩ. Kịp đến khi không biết làm sao, vùng núi mới lánh mình nơi ấy. Ngoài muôn dặm tay vin cây cối, những bạc phơ ngàn sợi tuyết tơ; Hướng bảy lăng đầu ngoảnh lại nhìn, luống những rỏ đôi giòng huyết lệ. Cờ thúy rung rinh trông thấy, xe ngựa tới nơi; vương hầu rộn rịp đi theo, anh tài họp đủ. Chung ba ngàn quân lính hùng bi; họp trăm vạn tì hưu tướng sĩ. Sửa xe rồng xa giá về kinh; bưng hồ rượu nhân dân dâng lễ. Một vẩy tay mà yêu nghiệt qui hàng; chỉ cười nói mà hung đồ thất thế. Rửa tanh hôi, non nước thanh bình; quét dơ bẩn, cung đình sạch sẽ. Sáng ngời nhật nguyệt giữa trời, vững chãi nghiệp vua vạn thế.

Thế mới hay: không có trấn này thì Nghệ Hoàng sao thành được công nghiệp vẻ vang; không có Nghệ Hoàng thì trấn này sao xứng với tiếng tăm oai vệ.

Ô hô! Than ôi! Đường Vân Sạn quanh co trăm dặm,  cửa Kiếm Các chót vót ngàn trùng, dù đủ cho Minh Hoàng thoát nạn, mà nấn ná bên non Ngọc Lũy, bánh xe Đường khôn dễ trở về đông; đất Hào Lũng là vùng hiểm trở, thành Lạc Dương là chốn thích trung, dù đủ cho Bình Vương lánh gót, mà năm thành xem ra nhỏ bé, nghiệp nhà Chu khó lấy lại Kỳ, Phong.

Vậy mới hay: Công lao Nghệ Hoàng, phiên trấn Thiên Hưng, kể bề tốt đẹp, trải muôn đời ai dễ sánh chung.

Bèn chắp tay cúi đầu mà ca rằng:

Hùng thay là trấn Thiên Hưng,

Một vùng án ngự Nam phương cõi bờ.

Ngàn năm dằng dặc dư đồ,

Nghệ Hoàng nhờ đức có nhờ hiểm đâu!

TRẦN LÊ SÁNG