Cover Image
Đóng cuốn sách này Khuyết Danh
(KhuyetDanh13.htm)
đóng thư mục này Tác phẩm
Xem tài liệu Thiện Vị Chiếu

THIỆN VỊ CHIẾU

Tự cổ Nam Việt đế vương trị thiên hạ giả hữu hĩ. Duy ngã Lý thụ thiên quyến mệnh, yêm hữu tứ hải, liệt thánh tương thừa, nhị bách dư niên. Nại dĩ thượng hoang anh tật, thừa thống vô nhân, quốc thế khuynh nguy, mệnh trẫm thụ minh chiếu, miễn cưỡng tức vị. Tự cổ dĩ lai, vị chi hữu dã.

Ta, trẫm li vi nữ chủ, tài đức câu khuynh, phụ bật vô nhân, đạo tặc phong khởi, an khả bỉnh trì thần khí chi thái trọng? Trẫm lúc hưng dạ mỵ, duy khủng nan kham. Mỗi niệm cầu hiền lương quân tử, đồng phụ chính trị. Túc dạ quyền quyền, ư tư cực hỹ.

Thi viết:

Quân tử hảo cầu,

Cầu chi bất đắc,

Ngụ mỵ tư bặc,

Du lai du tai!

Kim trẫm phản phúc độc toán, duy đắc Trần Cảnh, văn chất bân bân, thành hiền nhân quân tử chi thể, uy nghi ức ức, hữu thánh thần văn vũ chi tư, tuy Hán Cao, Đường Thái vị chi năng quá. Tưởng thục thần hôn,  nghiệm chi hữu tố, khả tốn đại vị, dĩ ủy thiên tâm, dĩ phó trẫm hoài, thứ khả đồng tâm luc lực, cộng phù quốc tộ, dĩ hưởng thái binh chi phúc.

Bố cao thiên hạ, hàm sử văn tri.

Dịch nghĩa

CHIẾU NHƯỜNG NGÔI

Từ xưa nước Nam - việt đã có các bậc đế vương trị vì thiên hạ. Riêng nhà lý ta vâng chịu mệnh trời, làm chủ bốn biển, các vị thánh vương truyền nối đã hơn hai trăm năm. Ngặt vì Thượng hoàng mắc bệnh, không người nối dõi, thế nước nguy ngập, đành sai trẫm nhận minh chiếu, gắng gượng lên ngôi. Từ xưa đến nay chưa từng có việc ấy.

Than ôi, trẫm là nữ chúa, tài đức đều hèn, không người phò tá, giặc cướp nổi lên như ong, đâu có thể gín giữ ngôi trời quá nặng? Trẫm thức khuya dậy sớm, chỉ e gánh vác không nổi; những muốn tìm bậc hiền nhân quân tử, cùng giúp chính sự. Việc đó đêm ngày canh cánh bên lòng, đến nay đã gấp quá vậy.

Kinh thi có câu:

Quân tử tốt đôi,

Tìm mà chẳng được:

Thức ngủ nhớ mong,

Thổn thức trong lòng.

Nay trẫm một mình suy đi tính lại, duy có Trần Cảnh là người văn chất rỡ ràng, thật đúng tư cách bậc hiền nhân quân tử, uy nhi thận trọng, có phong tư của bậc văn võ thánh thần, dù Hán Cao Tổ Đường Thái Tông cũng không hơn được. Trẫm từng sớm hôm suy nghĩ, nghiệm xét từ lâu: nên nhường lại ngôi lớn để yêu lòng trời, để thỏa ý trẫm, ngõ hầu có thể đồng lòng gắng sức, cùng phò giúp nghiệp nước, cùng hưởng phúc thái bình.

Vậy bố cáo cho thiên hạ cùng nghe biết.

                                                                                                           NGUYỄN ĐỨC VÂN